این کتاب در شانزده فصل به بررسی جامع دنیای ایرانی (جیحون تا فرات) و تاریخ آن پرداخته و فراتر از مرزهای دولت ـ ملت کنونی رفته است. مرزهای کشورها و امپراتوری‌ها در طول تاریخ دستخوش تغییر می‌شود؛ اما ارزش‌های فرهنگی آنها در جایی که سده‌ها شکوفا بوده، طنین می‌افکند و باقی می‌ماند. این چالش‌ها نه‌تنها شالودۀ تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران را روشن می‌کند، بلکه پژواک آن را در دنیای فرهنگی گسترده‌تر ایران که شامل افغانستان، ازبکستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، عراق و کشورهای حاشیۀ خلیج فارس است، نشان می‌دهد. هویت ایرانی که طی یک روند طولانی تاریخی شکل گرفته نیز فراتر از قلمرو امروزی کشور ایران ظهور و بروز پیدا می‌کند. ایرانیان نه‌تنها شاید مدعی باشند برخی تاجیک‌ها و افغان‌ها ایرانی هستند، بلکه آسیای مرکزی را منطقه‌ای می‌دانند که فرهنگ ایرانی و زبان فارسی در آن شکل گرفت و تحول یافت. در واقع نوعی احساس انسجام فرهنگی وجود دارد که این مردمان را بدون توجه به تغییرات سیاسی و زبانی که در دوران جدید رخ داده به هم پیوند می‌دهد.